Naukowcy twierdzą, że wyniki badań mają „istotne implikacje polityczne i środowiskowe”. Ale inni naukowcy nie są tego tacy pewni.

Jakby zanieczyszczenie powietrza nie było wystarczająco zabójcze
W badaniu naukowcy z Uniwersytetu Zhejiang w Chinach i Uniwersytetu Cambridge w Anglii doszli do wniosku, że zanieczyszczenie powietrza jest jednym z głównych czynników napędzających oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe (AMR) po zebraniu danych ze 116 krajów w latach 2000-2018, z ponad 11,5 miliona wyników badań laboratoryjnych obejmujących dziewięć patogenów bakteryjnych i 43 rodzaje antybiotyków.
Świat walczy z rosnącym zagrożeniem związanym z opornością na środki przeciwdrobnoustrojowe – zjawiskiem powodowanym przez robaki, takie jak bakterie, grzyby i pasożyty, które ewoluują, aby przetrwać w obliczu leczenia farmakologicznego. Bez skutecznych antybiotyków rutynowe operacje i niegroźne infekcje mogą ponownie stać się śmiertelne.
„Nasza analiza przedstawia mocne dowody na to, że rosnący poziom zanieczyszczenia powietrza wiąże się ze zwiększonym ryzykiem oporności na antybiotyki” – powiedzieli autorzy badania, opublikowanego we wtorek w The Lancet Planetary Health.
Naukowcy wcześniej odkryli, że wdychanie drobnych cząstek stałych – zwykle generowanych w procesach przemysłowych, transporcie drogowym, spalaniu węgla i drewna – jest jednym ze sposobów na zarażenie się lekooporną bakterią. Dzieje się tak, ponieważ pył zawieszony, znany jako PM2.5, zawiera różnorodne bakterie odporne na antybiotyki i geny odporności na antybiotyki.
Biorąc pod uwagę, że w 2019 r. około 1,3 miliona zgonów przypisano bezpośrednio oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe, naukowcy postanowili określić, w jakim stopniu zanieczyszczenie powietrza może napędzać ten globalny kryzys.
Nadużywanie i nadużywanie antybiotyków są głównymi czynnikami napędzającymi oporność na antybiotyki, ale naukowcy odkryli, że każdy 1 procent wzrostu zanieczyszczenia powietrza wiązał się ze wzrostem oporności na antybiotyki o 0,5 do 1,9 procent, w zależności od patogenu. Związek ten z czasem uległ wzmocnieniu. Ogólnie rzecz biorąc, doszli do wniosku, że zanieczyszczenie powietrza odpowiada za 11 procent globalnego wzrostu oporności na antybiotyki.
„Oporność na antybiotyki i zanieczyszczenie powietrza są jednymi z największych zagrożeń dla zdrowia na świecie” – powiedział główny autor Hong Chen z Uniwersytetu Zhejiang. „Do tej pory nie mieliśmy jasnego obrazu możliwych powiązań między nimi, ale ta praca sugeruje, że korzyści z kontrolowania zanieczyszczenia powietrza mogą być dwojakie: nie tylko zmniejszy to szkodliwe skutki złej jakości powietrza, ale może również odegrać ważną rolę w zwalczaniu wzrostu i rozprzestrzeniania się bakterii opornych na antybiotyki”.
Ich analiza wskazuje, że oporność na antybiotyki wynikająca z zanieczyszczenia powietrza jest powiązana z szacunkową liczbą 480 000 przedwczesnych zgonów w 2018 r., z dodatkowym kosztem ekonomicznym w wysokości 395 mld USD w oparciu o lata życia utracone w każdym kraju.
Ich modelowanie sugeruje, że spełnienie wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia dotyczących jakości powietrza do 2050 r. może zmniejszyć oporność robaków na antybiotyki o 17 procent i zapobiec 23 procentom powiązanych przedwczesnych zgonów, zapewniając roczne oszczędności ekonomiczne w wysokości 640 miliardów dolarów.
„Odkrycia te mają istotne implikacje polityczne i środowiskowe, przedstawiając nową ścieżkę walki z kliniczną opornością na antybiotyki poprzez kontrolowanie zanieczyszczenia środowiska” – napisali autorzy badania.
Nie wszyscy jednak zgadzają się z tymi wnioskami.
Podczas gdy naukowcy dostosowali swoje wyniki, aby uwzględnić niektóre potencjalne czynniki zakłócające, takie jak ogólny poziom stosowania antybiotyków w każdym kraju, dostępność czystej wody i środki edukacyjne, inne potencjalne czynniki nie zostały uwzględnione, według Kevina McConwaya, emerytowanego profesora statystyki stosowanej na Open University.
Dlatego też nie ma pewności, że zmiany w poziomie zanieczyszczenia powietrza powodują zmiany w oporności na antybiotyki, powiedział McConway, ponieważ „nadal możliwe jest, że w pracy występują czynniki zakłócające i że są one zaangażowane w przyczynę poziomu oporności na antybiotyki w danym kraju”.
Ponadto w badaniu nie zbadano znanych czynników wpływających na oporność na antybiotyki, wskazała Anna Hansell, profesor epidemiologii środowiskowej na Uniwersytecie w Leicester. „Mogą to być ważne czynniki determinujące oporność na antybiotyki w krajach, które mają również wyższy poziom zanieczyszczenia powietrza” – powiedziała.
McConway ostrzegł przed wyciąganiem wniosków z modelowania autorów. Wynika to z faktu, że opiera się ono na badaniu obserwacyjnym, które wykazało korelację, a nie przyczynę i skutek.
Badania te „nie wykazały z żadnym stopniem pewności, że wprowadzenie tych zmian (w poziomach PM2,5) zmniejszyłoby oporność na antybiotyki w sposób, o którym mówi modelowanie scenariuszy” – dodał.
Autorzy przyznają, że badanie ma kilka ograniczeń, w tym fakt, że w wielu krajach o niższych dochodach brakuje dobrych danych, a krajów nie można bezpośrednio porównać, biorąc pod uwagę na przykład różnice w testach. Wzywają również do dalszych badań w celu zweryfikowania podstawowego mechanizmu wpływu zanieczyszczeń powietrza na oporność na antybiotyki, który jest „nadal niejasny”.
Źródło: Politico