Nowa analiza sugeruje, że ważna polityka środowiskowa UE może stać się testem hamulca Stormont.
Hamulec może zostać uruchomiony, jeśli 30 członków zgromadzenia sprzeciwi się
Hamulec ten jest kluczową częścią północnoirlandzkiego porozumienia w sprawie Brexitu, znanego jako Windsor Framework.
Skutecznie daje on Zgromadzeniu Irlandii Północnej warunkowe weto w sprawie nowych przepisów UE mających tu zastosowanie.
Naukowcy z University of Sussex twierdzą, że unijny mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji dwutlenku węgla (CBAM) zostałby uznany za nową zasadę, a tym samym uruchomiłby hamulec.
Rząd Wielkiej Brytanii musiałby najpierw zgodzić się na zastosowanie CBAM w Irlandii Północnej, a Stormont musiałby obradować, aby hamulec mógł zostać użyty.
Irlandia Północna pozostaje bez funkcjonującego rządu od lutego 2022 r., kiedy to DUP opuściła stanowisko pierwszego ministra w proteście przeciwko wcześniejszemu porozumieniu w sprawie Brexitu, znanemu jako Protokół Irlandii Północnej.
Hamulec może zostać uruchomiony, jeśli 30 członków zgromadzenia sprzeciwi się zastosowaniu nowej zasady UE w Irlandii Północnej.
Rząd Wielkiej Brytanii powiedział, że mechanizm ten nie może być wykorzystywany z „błahych” powodów i że konieczne będzie wyraźne wykazanie, że kwestionowana zasada będzie miała „znaczący” wpływ na codzienne życie w Irlandii Północnej.
Jeśli hamulec zostanie użyty w tych warunkach, przedmiotowe prawo UE zostanie automatycznie zawieszone w ciągu maksymalnie czterech tygodni, przed dalszym niezależnym arbitrażem z UE.
Mechanizmy konsultacyjne w Windsor Framework mają również oznaczać, że UE i Wielka Brytania rozwiązują kwestie związane z nowymi przepisami, minimalizując w ten sposób ryzyko, że hamulec będzie musiał zostać użyty.
Naukowcy z University of Sussex Centre for Inclusive Trade Policy analizowali, w jaki sposób unijna polityka CBAM mogłaby współdziałać z Windsor Framework.
CBAM to podatek od emisji dwutlenku węgla lub paliw kopalnych nakładany na importowane towary, takie jak stal, cement i nawozy.
Jest on wprowadzany w celu zapewnienia, że europejski przemysł, który musi płacić za pozwolenia na emisję dwutlenku węgla, może uczciwie konkurować w produkcji tych towarów.
UE ma rozpocząć fazę przejściową CBAM w październiku, zanim stanie się w pełni operacyjna w 2026 roku. Nie wypowiedziała się jeszcze oficjalnie, czy uważa, że CBAM powinien zostać włączony do Windsor Framework.
Rzecznik brytyjskiego rządu powiedział, że ocenia potencjalny wpływ ustawy i chce „zapewnić, że czysta energia wytwarzana w Wielkiej Brytanii może być przedmiotem efektywnego handlu”.
„Ważne jest, aby unijny CBAM odzwierciedlał sposób, w jaki transgraniczny handel energią elektryczną działa w praktyce.
„Aby CBAM miał zastosowanie w Irlandii Północnej, musiałby zostać uzgodniony przez rząd Wielkiej Brytanii, zgodnie z wymogami Windsor Framework”.
Naukowcy z Sussex, Xinyan Zhao i Dongzhe Zhang, stwierdzili, że zakładając, że UE chce zastosować CBAM w Irlandii Północnej, miałoby to „znaczący wpływ gospodarczy”.
Zasugerowali, że może to mieć wpływ na handel zarówno z Wielkiej Brytanii do Irlandii Północnej, jak i z Irlandii Północnej do Republiki Irlandii.
„Jeśli UE uzna, że towary z Wielkiej Brytanii mogą przemieszczać się do UE przez pozbawioną punktów kontrolnych granicę z Irlandią Północną po wjeździe do Irlandii Północnej w celu obejścia unijnego systemu CBAM, UE może argumentować za nałożeniem środków CBAM na te towary na granicy z Morzem Irlandzkim” – stwierdzili.
Mogłoby to dotyczyć zarówno towarów wyprodukowanych w Wielkiej Brytanii, jak i tych pochodzących z krajów trzecich.
Według nich mogą również pojawić się problemy w handlu północ-południe, ponieważ towary wytwarzane przy użyciu energii elektrycznej zakupionej na północnoirlandzkim rynku detalicznym energii elektrycznej podlegają brytyjskiej cenie emisji dwutlenku węgla, a nie unijnej.
Naukowcy dodali, że obecnie nie jest jasne, w jaki sposób Komisja Europejska zajmie się tą kwestią.
Stwierdzili oni, że jedynym sposobem na wdrożenie CBAM w Irlandii Północnej, który nie wpłynąłby negatywnie na import, jest ponowne powiązanie przez Wielką Brytanię i UE swoich systemów ustalania cen emisji dwutlenku węgla oraz ustanowienie przez Wielką Brytanię CBAM w stylu UE.
Oznaczałoby to, że Wielka Brytania i UE mierzyłyby zawartość dwutlenku węgla w imporcie w spójny sposób, a importerzy z Irlandii Północnej byliby zwolnieni z unijnych taryf CBAM w portach Irlandii Północnej.
Przyjmuje się, że brytyjscy urzędnicy nadal monitorują szczegóły unijnego CBAM w miarę postępów w jego wdrażaniu, zauważając, że UE stwierdziła, że okres przejściowy będzie obejmował ciągłe konsultacje z zainteresowanymi stronami, w tym z partnerami międzynarodowymi.
Źródło: CNN
