Emerytowany generał NATO Petr Pavel jest zdecydowanym faworytem do pokonania byłego premiera miliardera Andreja Babisza w wyborach prezydenckich w Czechach, które odbędą się w piątek i sobotę.
Czechy pozostaną prozachodnie
Zwycięzca zastąpi Milosza Zemana, wyrazistego i podzielonego polityka, który pielęgnował bliskie więzi z Moskwą, zanim dokonał zwrotu po inwazji Rosji na Ukrainę prawie rok temu.
Były spadochroniarz Pavel uzyskał w końcowych badaniach opinii publicznej 58-59% poparcia, a Babisz 41-42%.
W pierwszej turze głosowania wzięło udział ośmiu kandydatów. Pavel pokonał Babisza z wynikiem 35,4 % wobec 35 %.
Babisz może liczyć na stabilne poparcie wyborców swojego centrolewicowego, populistycznego ruchu ANO, ale wydaje się mało prawdopodobne, aby zdobył znaczącą liczbę nowych głosów.
Niektórych zirytował nawet dość chaotycznymi diatrybami w debatach, przez co analityk Uniwersytetu Masaryka Otto Eibl powiedział AFP, że jest retorycznie trudny do rozgryzienia.
Nowa głowa państwa będzie musiała zmierzyć się z rekordową inflacją w środkowoeuropejskim, 10,5-milionowym kraju członkowskim UE i NATO.
Choć jego rola jest w dużej mierze ceremonialna, prezydent powołuje rząd, wybiera prezesa banku centralnego i sędziów konstytucyjnych, a także pełni funkcję naczelnego dowódcy sił zbrojnych.
Szczerze mówiąc, jeżeli badania będą dobrze przeprowadzone, myślę, że Babiszowi będzie trudno wrócić – powiedział AFP analityk Uniwersytetu Palackiego Tomas Lebeda.
Spodziewam się, że wygra Petr Pavel – dodał.
61 letni Pavel został odznaczony jako bohater wojny serbsko-chorwackiej, w której pomógł uwolnić wojska francuskie z terenu objętego wojną.
Został szefem czeskiego sztabu generalnego i przewodniczącym komisji wojskowej NATO.
Babis, lat 68, który jest właścicielem grupy spożywczej, chemicznej i medialnej Agrofert, jest piątą najbogatszą osobą w Czechach, według magazynu Forbes.
Pełnił funkcję premiera od 2017 do 2021 roku, ciągle walcząc z pytaniami o swoją podwójną rolę jako polityka i przedsiębiorcy.
Zarówno Pavel, jak i Babisz byli członkami partii komunistycznej w latach 80-tych, gdy Czechosłowacją rządzili sterowani przez Moskwę komuniści.
Pavel uzyskał poparcie kilku partii w rządzącej centroprawicowej koalicji premiera Petra Fiali, natomiast Babisz uzyskał poparcie wieloletniego sojusznika Zemana, którego ostatnia kadencja upływa w marcu.
Babisz wzbudził również kontrowersje w końcówce kampanii, mówiąc, że nie wysłałby wojsk, gdyby zaatakowano Polskę lub kraje bałtyckie należące do NATO.
Później wycofał się z tej wypowiedzi, ale nie wcześniej niż po tym, jak został skrytykowany przez wszystkie cztery kraje.
Niezależny analityk polityczny Jan Kubacek powiedział, że jego zdaniem wybory nie przyniosą zmiany w polityce zagranicznej, niezależnie od zwycięzcy.
Czechy pozostaną prozachodnie, zachowają swój strategiczny związek z UE i NATO, pozostaną po stronie Ukrainy – powiedział AFP.
Lokale wyborcze są otwierane o godzinie 14:00 (1300 GMT) w piątek i zamykane o 22:00, a następnie otwierane ponownie o 8:00 i zamykane o 14:00 w sobotę.
Wyniki mają być ogłoszone wkrótce po zamknięciu lokali wyborczych.
Źródło: AFP