Chaim Topol, czołowy aktor izraelski, który oczarował całe pokolenia widzów teatralnych i filmowych swoją rolą Tewje, cierpiącego i charyzmatycznego mleczarza w Skrzypku na dachu, zmarł w Tel Awiwie, poinformowali w czwartek izraelscy przywódcy. Miał 87 lat.
Topol zagrał tę rolę ponad 3.500 razy na scenie
Prezydent Izraela Isaac Herzog uznał Topola za jednego z najwybitniejszych aktorów izraelskich, który wypełnił swoją obecnością ekrany filmowe, a przede wszystkim wszedł głęboko w nasze serca.
Topol, zdobywca dwóch Złotych Globów i nominowany do Oscara oraz Tony Award, od dawna zaliczany jest do grona najbardziej udekorowanych aktorów izraelskich. Ostatnio, w 2015 roku, został uhonorowany za swój wkład w film i kulturę nagrodą Israel Prize za całokształt twórczości, najbardziej prestiżowym wyróżnieniem w swoim kraju. Jeszcze kilka lat temu nadal angażował się w działalność teatralną i powiedział, że nadal otrzymuje prośby o zagranie Tewje.
Topol rozpoczął swoją przygodę z aktorstwem w zespole teatralnym w armii izraelskiej w latach 50-tych, gdzie poznał swoją przyszłą żonę Galię. Jego pierwszym przełomem była główna rola w przebojowym izraelskim filmie Sallah Shabati z 1964 roku, opowiadającym o trudach imigrantów z Bliskiego Wschodu w Izraelu. Film przeszedł do historii jako pierwszy izraelski film nominowany do Oscara, a także dał Topolowi pierwszą nagrodę Złotego Globu.
Dwa lata później zadebiutował w filmie anglojęzycznym u boku Kirka Douglasa w Cast a Giant Shadow. Rolę swojego życia zagrał w długogrającym musicalu Skrzypek na dachu, w którym wcielił się w postać Tewje, żydowskiego ojca mleczarza, próbującego zachować tradycje kulturowe swojej rodziny pomimo zawirowań w rosyjskim sztetlu.
Dzięki swojemu bogatemu głosowi, ludowym dowcipom i zdecydowanej postawie na scenie, Tewje Topol, jeżdżący konną bryczką i dostarczający mleko, masło i jajka bogatym, stał się popularnym bohaterem w Izraelu i na całym świecie.
Po latach grania Tewjego na scenie w Londynie i na Broadwayu, otrzymał główną rolę w wersji filmowej w reżyserii Normana Jewisona w 1971 roku, zdobywając Złoty Glob dla aktora pierwszoplanowego i nominację do Oscara dla najlepszego aktora. Przegrał z Gene Hackmanem w filmie Francuski łącznik.
Topol zagrał tę rolę ponad 3.500 razy na scenie, ostatnio w 2009 roku. Dzięki intensywnej charakteryzacji i pracy nad kostiumami, po raz pierwszy wcielił się w dużo starszego, potężniejszego mleczarza po trzydziestce i dosłownie zestarzał się w tej roli.
Topol miał silną konkurencję w zdobyciu roli w przeboju Jewisona od czasu premiery Skrzypka na dachu w rolę Tewje wcieliło się wiele talentów w kilkunastu językach. Topol powiedział, że jego osobiste doświadczenia jako potomka rosyjskich Żydów pomogły mu wczuć się w rolę Tewje i pogłębić jego występ.
W wywiadzie udzielonym agencji The Associated Press w 2015 r. w swoim domu w Tel Awiwie, z okazji przyjęcia nagrody Izraela za całokształt twórczości, Topol opowiedział o swojej meteorycznej drodze od skromnych początków do światowej sławy.
Nie wychowałem się w Hollywood. Wychowałem się w kibucu – powiedział. Czasami jestem zaskoczony, gdy przyjeżdżam do Chin lub do Tokio, lub do Francji, lub gdziekolwiek i urzędnik imigracyjny mówi 'Topol, Topol, czy pan jest Topol?.
Topol wystąpił również w ponad 30 innych filmach, między innymi jako główny bohater w Galileo, dr Hans Zarkov w Flashu Gordonie i jako zmiennokształtny Milos Columbo w Tylko dla twoich oczu u boku Rogera Moore’a.
Ale stał się synonimem tylko jednej roli – Tewje. Wyrzucając z siebie słowa o swojej zubożałej społeczności żydowskiej, Topol przez lata rozśmieszał i płakał publiczność na scenach Broadwayu i West Endu.
Ile osób jest znanych z jednej roli? Ilu ludzi w moim zawodzie jest znanych na całym świecie? – powiedział. Nie narzekam.
Jednak Topol powiedział, że czasami musi szukać sensu w życiu poza aktorstwem. W późniejszych latach poświęcił wiele czasu na działalność charytatywną jako prezes zarządu Jordan River Village, obozu dla dzieci z Bliskiego Wschodu cierpiących na choroby zagrażające życiu.
Interesuję się działalnością charytatywną i uważam ją za bardziej satysfakcjonującą niż bieganie od jednej roli (aktorskiej) do drugiej – powiedział. Kiedy odnosi się sukces w filmie i pieniądze płyną, tak, oczywiście, jest to bardzo miłe. Ale żeby powiedzieć, że to jest najważniejsze, nie jestem pewien.
Źródło: NBC
