Podejrzany chiński balon szpiegowski przelatuje nad Stanami Zjednoczonymi od kilku dni, jak powiedzieli w czwartek urzędnicy amerykańscy, co byłoby zuchwałym działaniem na kilka dni przed planowaną podróżą sekretarza stanu USA Antony’ego Blinkena do Pekinu.
Zmobilizowano odrzutowce, ale dowódcy wojskowi odradzili prezydentowi Joe Bidenowi zestrzelenie balonu z nieba z obawy, że odłamki mogą stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa.
Stany Zjednoczone przejęły opiekę nad balonem, gdy wszedł on w przestrzeń powietrzną USA i obserwowały go za pomocą pilotowanych amerykańskich samolotów wojskowych, powiedział dziennikarzom jeden z urzędników, zastrzegając sobie anonimowość.
Incydent ten przypomina o tym, jak bardzo Pekin i Waszyngton są skłonne szpiegować się nawzajem w obliczu rosnących napięć między supermocarstwami.
Rząd Stanów Zjednoczonych wykrył i śledzi balon obserwacyjny na dużej wysokości, który znajduje się obecnie nad kontynentalnymi Stanami Zjednoczonymi – powiedział dziennikarzom rzecznik Pentagonu generał brygady Patrick Ryder.
Balon znajduje się obecnie na wysokości znacznie przewyższającej komercyjny ruch lotniczy i nie stanowi zagrożenia militarnego ani fizycznego dla ludzi na ziemi.
Blinken ma udać się do Chin w przyszłym tygodniu z wizytą uzgodnioną w listopadzie przez Bidena i prezydenta Chin Xi Jinpinga. Nie było jasne, jak odkrycie balonu szpiegowskiego może wpłynąć na te plany.
Chińskie ministerstwo spraw zagranicznych nie odpowiedziało natychmiast na prośbę Reutersa o komentarz.
Urzędnicy amerykańscy poruszyli tę kwestię ze swoimi chińskimi odpowiednikami za pośrednictwem kanałów dyplomatycznych w Pekinie i w Waszyngtonie. Przekazaliśmy im, z jaką powagą podchodzimy do tej kwestii – powiedział jeden z amerykańskich urzędników.
Senator USA Marco Rubio, główny republikanin w senackiej komisji ds. wywiadu, powiedział, że balon szpiegowski jest alarmujący, ale nie zaskakujący.
W ciągu ostatnich 5 lat poziom szpiegostwa wymierzonego w nasz kraj przez Pekin stał się dramatycznie intensywniejszy i bardziej bezczelny – napisał Rubio na Twitterze.
Jego kolega republikanin, senator Tom Cotton, wezwał Blinkena do odwołania podróży.
Republikański marszałek Izby Kevin McCarthy powiedział, że zażąda briefingu „Gang of Eight”, odnosząc się do tajnego briefingu na temat bezpieczeństwa narodowego dla liderów kongresu oraz republikańskich i demokratycznych liderów komisji wywiadu. Administracja Bidena poinformowała w czwartek personel Gang of Eight i zaproponowała dodatkowe spotkania, jak powiedział urzędnik amerykański.
Wiadomość ta pojawiła się w momencie, gdy dyrektor CIA William Burns przemawiał na Uniwersytecie Georgetown w Waszyngtonie, gdzie nazwał Chiny największym wyzwaniem geopolitycznym, przed którym stoją obecnie Stany Zjednoczone.
W ostatnich latach stosunki między Chinami a Stanami Zjednoczonymi uległy pogorszeniu, szczególnie po sierpniowej wizycie marszałka Izby Reprezentantów USA Nancy Pelosi na Tajwanie, która wywołała dramatyczne chińskie ćwiczenia wojskowe w pobliżu rządzonej przez Chiny wyspy.
Od tego czasu Waszyngton i Pekin starają się częściej komunikować i zapobiegać pogorszeniu się stosunków.
Amerykańscy dowódcy wojskowi rozważali zestrzelenie balonu nad Montaną w środę, ale ostatecznie odradzili Bidenowi to rozwiązanie ze względu na ryzyko bezpieczeństwa związane z odłamkami, powiedział urzędnik dziennikarzom.
Lotnisko w Billings w Montanie wydało zakaz lądowania, ponieważ wojsko zmobilizowało środki, w tym myśliwce F-22, na wypadek, gdyby Biden nakazał zestrzelenie balonu.
Chcieliśmy mieć pewność, że koordynujemy działania z władzami cywilnymi, aby opróżnić przestrzeń powietrzną wokół tego potencjalnego obszaru – powiedział urzędnik.
Ale nawet po podjęciu tych środków ochronnych nasi dowódcy wojskowi uznali, że nie obniżyliśmy ryzyka wystarczająco nisko. Dlatego nie oddaliśmy strzału.
Urzędnik powiedział, że obecna trasa lotu przeniesie balon nad szeregiem wrażliwych miejsc, ale nie podał szczegółów. W bazie sił powietrznych Malmstrom w Montanie znajduje się 150 silosów międzykontynentalnych pocisków balistycznych.
Inny urzędnik amerykański powiedział, że balon szpiegowski przed wlotem do Stanów Zjednoczonych był śledzony w pobliżu Wysp Aleuckich i Kanady.
Urzędnicy nie chcieli powiedzieć, jak wysoko leciał balon, ale przyznali, że działał powyżej cywilnego ruchu lotniczego i poniżej przestrzeni kosmicznej.
Takie balony zazwyczaj latają na wysokości 24.000-37.000 m, czyli znacznie powyżej miejsc, gdzie odbywa się komercyjny ruch lotniczy. Samoloty myśliwskie o najwyższych osiągach zazwyczaj nie latają powyżej 20km. chociaż samoloty szpiegowskie, takie jak U-2, mają pułap serwisowy 24km. lub więcej.
Craig Singleton, ekspert ds. Chin w Foundation for Defense of Democracies, powiedział, że takie balony były szeroko stosowane przez Stany Zjednoczone i Związek Radziecki w czasie zimnej wojny i są tanią metodą zbierania danych wywiadowczych.
Balony szpiegowskie przelatywały nad Stanami Zjednoczonymi kilka razy w ostatnich latach, ale ten balon wydawał się pozostawać dłużej niż w poprzednich przypadkach, powiedział urzędnik.
Obecnie oceniamy, że ten balon ma ograniczoną wartość dodaną z punktu widzenia zbierania informacji wywiadowczych, ale mimo to podejmujemy kroki w celu ochrony przed zbieraniem przez obcy wywiad informacji wrażliwych, powiedział urzędnik.
Alexander Neill, analityk ds. bezpieczeństwa z Singapuru, powiedział, że chociaż balon może być źródłem nowych zadrażnień w stosunkach Chiny-USA, to jego wartość wywiadowcza jest prawdopodobnie ograniczona w porównaniu z innymi elementami, którymi dysponuje modernizująca się armia Chin.
Chiny mają własną konstelację satelitów szpiegowskich i wojskowych, które są o wiele ważniejsze i skuteczniejsze, jeśli chodzi o obserwację USA, więc myślę, że można założyć, że zysk wywiadowczy nie jest ogromny – powiedział Neill, który jest adiunktem w ośrodku analitycznym Pacific Forum na Hawajach.
Źródło: Reuters
